Lư hương đóng vai trò rất quan trọng trong các bộ đồ thờ, đặc biệt là đối với các ban thờ như gia tiên và thần Phật. Đây là một trong những món đồ thờ không thể thiếu để bài trí trên bàn thờ. Tuy nhiên, không phải gia đình nào cũng hiểu và quan tâm đến cách bày lư hương một cách phù hợp. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp kiến thức lư hương là gì cũng như các cách bày trí đúng chuẩn.
Lư hương là một trong những món đồ tam sự không thể thiếu trên bàn thờ ngay từ khi lập linh tọa. Chức năng chính của lư hương tương tự như bát hương, là nơi đốt trầm để tạo sinh khí trên bàn thờ người đã khuất.
Tuy nhiên, lư hương không chỉ đơn thuần là nơi cắm hương mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên thẩm mỹ cho bàn thờ. Sự kết hợp của bát hương và lư hương sẽ làm cho bàn thờ trở nên trang trọng và uy nghiêm hơn nhiều so với khi chỉ có bát hương. Điều này đặc biệt quan trọng khi đặt lư hương trên bàn thờ tổ tiên hoặc bàn thờ của người lớn tuổi đã qua đời.
Ưu điểm nổi bật của lư hương là gì? Đó là giảm thiểu nguy cơ hỏa hoạn do đốt nhang, trầm trên bàn thờ. Lư hương có nắp đậy và lỗ thông khí, giúp chứa nhiều tàn tro hơn. Khi đốt trầm, lư hương hạn chế tàn tro rơi xuống bát hương và do đó giảm nguy cơ hỏa hoạn.
Ngoài ra, lư hương còn có tác dụng điều tiết luồng không khí. Khi nắp lư hương đậy lại sau khi đốt trầm, khói hương sẽ được điều tiết qua các lỗ trên nắp lư, hạn chế mùi khói hương trong không gian. Việc đốt trầm trong lư hương cũng giúp sinh ra các làn hương dịu nhẹ, làm sạch không khí và cân bằng vượng khí trong ngôi nhà, giúp cho không gian nơi bàn thờ và toàn bộ ngôi nhà trở nên ấm áp hơn.
Tóm lại, lư hương không chỉ là một món đồ thờ cúng mà còn mang lại nhiều lợi ích về mặt tâm linh và thẩm mỹ cho không gian bàn thờ và ngôi nhà. Việc sử dụng lư hương đúng cách không chỉ tôn vinh tổ tiên mà còn giữ cho gia đình an lành và bình yên.
Lư hương được làm từ nhiều chất liệu khác nhau. Người Việt từ xưa luôn trân trọng tinh thần "hiếu" và gia đình, vì vậy luôn cố gắng để bàn thờ trở nên tươm tất nhất có thể. Các đồ thờ thường được làm từ những chất liệu có giá trị như bạc mạ vàng hoặc đồng, để tăng thêm sự trang nghiêm và quý phái cho bàn thờ. Tuy nhiên, không phải gia đình nào cũng có điều kiện để sử dụng các đồ thờ có chất liệu quý như vậy.
Vậy chất liệu phổ biến nhất làm nên lư hương là gì? Vì lý do này, lư hương thường được làm từ gốm sứ - một chất liệu không quá đắt đỏ, phổ biến và phù hợp với mọi gia đình trong các nghi lễ thờ cúng. Các nghệ nhân gốm sứ với kỹ năng tuyệt vời đã tạo ra những chiếc lư hương từ gốm sứ tinh xảo, với những hoa văn, họa tiết đẹp mắt, cầu kỳ và sáng tạo. Do đó, lư hương từ gốm sứ dần trở nên phổ biến hơn so với lư hương từ các kim loại quý.
Một số gia đình có thể sử dụng lư hương làm từ đá, nhưng điều này thường không nên. Lư hương từ đá thường được sử dụng tại các đình chùa, miếu mạo hoặc tại mộ, chứ không phù hợp với bàn thờ trong gia đình. Sử dụng lư hương từ đá có thể ảnh hưởng đến vượng khí trong gia đình, có thể làm giảm tài lộc và thất thoát.
Lư hương gốm sứ có nhiều ưu điểm so với các loại lư đồng, lư bạc, đặc biệt là tính tiết kiệm. Chúng được làm từ chất liệu gốm sứ phổ biến và có giá thành rẻ hơn rất nhiều so với lư hương bằng đồng, bạc. Điều này giúp người dân có thể sử dụng tiết kiệm chi phí để mua các món đồ thờ còn lại như bát hương, bát lọ, hoặc các món thờ khác, làm cho bàn thờ trở nên đầy đủ và trang trọng hơn.
Ưu điểm thứ hai của lư hương gốm sứ là tính tiện lợi trong vệ sinh và sử dụng. Việc làm sạch lư hương gốm sứ rất đơn giản chỉ cần dùng khăn ẩm để lau sạch các tàn tro. Lư hương gốm sứ có thể dễ dàng duy trì được vẻ sạch sẽ ban đầu. Trong khi đó, lư hương từ kim loại như đồng, bạc cần phải được đánh bóng thường xuyên để giữ được vẻ đẹp thẩm mỹ cao nhất, vì chúng dễ bị oxy hóa và xỉn màu theo thời gian. Điều này cũng tạo ra chi phí bảo trì không nhỏ cho các đồ thờ.
Ưu điểm thứ ba của lư hương gốm sứ là tính phù hợp với tâm linh. Trong lối sống văn hóa Việt Nam, ban thờ thường thuộc hành Hỏa, trong khi lư hương gốm sứ làm từ chất liệu Thổ. Theo lý thuyết ngũ hành, Hỏa và Thổ tương sinh, hòa hợp với nhau, mang lại sự hài hòa và cân bằng cho không gian thờ cúng. Lư hương gốm sứ thường có các màu sắc như xanh, xanh da trời, nhạt, nâu, không phản chiếu ánh sáng, phù hợp với trường khí Âm của ban thờ, đáp ứng yêu cầu về phong thủy và tâm linh.
Ưu điểm thứ tư của lư hương gốm sứ là sự thuận tiện khi sử dụng. Chúng có độ nặng nhẹ, đủ để cố định trên bàn thờ mà không cần di chuyển thường xuyên, điều này giúp duy trì sự trang nghiêm và tĩnh lặng cần thiết cho không gian thờ cúng. Lư hương gốm sứ cũng chắc chắn và ít bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài, đảm bảo sự ổn định của bàn thờ và các món thờ khác.
Tóm lại, lư hương gốm sứ không chỉ tiết kiệm chi phí mà còn mang lại tính tiện lợi, phù hợp với tâm linh và thuận tiện khi sử dụng, là sự lựa chọn lý tưởng cho gia đình trong các nghi lễ thờ cúng.
Tóm lại dù chất liệu làm nên lư hương là gì đi chăng nữa, tùy vào mục đích sử dụng cũng như vấn đề tâm linh mà gia đình nên lựa chọn cho phù hợp cả về mặt thờ cúng lẫn chi phí bỏ ra.
Tùy thuộc vào văn hóa thờ cúng của từng địa phương, cách sắp xếp vật phẩm thờ có thể khác nhau. Tuy nhiên, để bàn thờ trở nên hài hòa và phù hợp, gia chủ cần cân nhắc số lượng và sắp xếp các vật phẩm thờ một cách cân đối.
Thông thường, lư hương được đặt ở vị trí trung tâm của bàn thờ, hai bên có thể là đôi hạc thờ và đôi chân nến để tạo sự cân bằng và đối xứng. Phía trước lư hương thường đặt bát hương, với kích thước thấp hơn lư hương để khi nhìn từ phía trước có thể nhìn thấy cả hai vật phẩm này trên bàn thờ. Xung quanh lư hương và bát hương, có thể bày trí mâm ngũ quả, chén thờ và các vật phẩm thờ khác để làm phong phú không gian thờ cúng.
Ngoài các vật phẩm cơ bản như trên, gia chủ có thể bổ sung thêm mâm bồng, lọ hoa, khay chén, bộ đại tự, bộ đài thờ, hoành phi, cuốn thư câu đối... để làm cho không gian thờ trở nên đầy đủ và tươm tất hơn. Việc bố trí các vật phẩm này không chỉ tôn vinh tổ tiên mà còn mang đến sự trang nghiêm và thẩm mỹ cho không gian thờ cúng, phản ánh sự kính trọng và lòng thành của gia đình đối với các nghi lễ tôn giáo.
Trên đây là toàn bộ những kiến thức mà Phúc An Viên tổng hợp về lư hương là gì và cách bày lư hương gốm sứ đúng cách. Hi vọng những thông tin này có thể hữu ích và cung cấp thêm kiến thức về nghi lễ thờ cúng và sử dụng đồ thờ trong gia đình.
