Trong nghi lễ ma chay của người Việt, việc thực hiện cúng thất hay cúng 7 ngày được coi là một trong những nghi thức quan trọng không thể thiếu. Khi con người tạo ra những nghiệp chướng trong quãng đời, thì khi qua đời, họ cần thanh toán nghiệp để có thể tái sinh vào kiếp mới. Để giảm bớt khổ đau của nghiệp, người thân còn sống trong gia đình thường hỗ trợ bằng cách thực hiện các nghi thức như cúng cơm và tụng kinh niệm chú. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn về nghi lễ quan trọng này trong bài viết dưới đây.
Cúng thất, hay còn được biết đến là cúng tuần đầu, là một trong những nghi lễ truyền thống tại Việt Nam dành cho việc tưởng nhớ và cúng bái người đã khuất. Nghi thức này có nguồn gốc từ Trung Quốc và đã được giữ gìn và phổ biến trong văn hóa Việt từ thời xa xưa đến nay.
Theo truyền thống, người vãng sanh hay người có đạo đức cao khi còn sống, lúc chết sẽ không phải xuống âm phủ cũng sẽ không cần phải trải qua cúng thất làm gì. Ngược lại, những người mang nặng gánh nghiệp chướng và đời sống đạo đức không tốt khi sống, khi qua đời sẽ phải đối mặt với những thách thức và đau khổ. Mặc dù có cơ hội đầu thai làm người trong kiếp sau, nhưng họ sẽ không thể đạt được sự giàu có và phú quý.
Theo quan niệm dân gian, người bình thường khi chết sẽ mang theo một phần âm trong linh hồn, tồn tại trong "bảy bảy bốn chín ngày". Mỗi 7 ngày, linh hồn sẽ trải qua một lần biến động và thống khổ.
Trong "Địa Tạng Bồ Tát Nguyện Bản Kinh," người thân muốn giúp đỡ người đã khuất có thể tụng kinh niệm Phật hoặc thực hiện sám hối, hướng tới linh hồn của họ. Tuy nhiên, tự sát được coi là cái chết đau khổ nhất, và nếu người mất chết vì tự sát, phần âm của họ sẽ trải qua những đau khổ đặc biệt, lặp lại cứ mỗi 7 ngày.
Để giảm nhẹ đau khổ cho người đã khuất, người thân có thể thực hiện các hành động tu phúc và cầu an trên dương thế. Trong trường hợp không có người thân thực hiện lập đàn khấn cho thì bắt buộc người mất đó sẽ phải tự gánh chịu đau khổ đủ 7 kiếp mới có thể siêu thoát được.
Nghi lễ cúng tuần đầu thường diễn ra liên tục trong 7 ngày sau khi người thân mất, với các bước thực hiện cụ thể như sau:
Trong suốt quá trình cúng tuần đầu, gia đình cũng chuẩn bị nhiều vật phẩm khác nhau để cúng, bao gồm hoa, nến, giấy tiền vàng bạc, quần áo, trái cây, bánh kẹo, rượu và thuốc lá. Những vật phẩm này được sắp xếp trên bàn thờ và cúng mỗi ngày. Ngoài ra, gia đình thường thức hiện đọc kinh và thảo luận về ký ức của người thân để tưởng nhớ và tôn vinh họ trong không khí linh thiêng và trang nghiêm.
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư phật mười phương.
Hôm nay là ngày... tháng... năm..., Âm lịch (tức ngày... tháng... năm... Dương lịch).
Tại (địa chỉ):...
Con trai trưởng (hoặc cháu đích tôn) là... vâng theo lệnh của mẫu thân (Nếu là mẹ hoặc phụ mẫu nếu là cha), các chú bác, cùng anh rể, chị gái, các em trai gái dâu rể, con cháu nội ngoại kính lạy.
Nay nhân ngày lễ Chung Thất (lễ Tốt Khốc) theo nghi lễ cổ truyền, có kính cẩn sắm các thứ lễ vật gồm:...
Kính dâng lễ mọn biểu lộ lòng thành.
Trước linh vị của Hiển:... chân linh
Xin kính cẩn trình thưa rằng:
Núi Hỗ sao mờ, nhà Thung bóng xế. (Nếu là cha)/ Núi Dĩ sao mờ, nhà Huyên bóng xế. (Nếu là mẹ)
Tình nghĩa cha sinh mẹ dưỡng, biết là bao;
Công ơn biển rộng, trời cao khôn xiết kể.
Mấy lâu nay: Thở than trầm mộng mơ màng;
Tưởng nhớ âm dương vắng vẻ.
Sống thời lai lai láng láng, hớn hở chừng nào!
Thác thời kể tháng kể ngày, buồn tênh mọi lẽ!
Ngày qua tháng lại, tính đến nay Chung Thất tới tuần;
Lễ bạc tâm thành gọi là có nén nhang kính tế.
Xin mời: Hiển...
Hiển...
Hiển...
Cùng các vị Tiên linh, Tổ Bá, Tổ Thúc, Tổ Cô và các vong linh phụ thờ theo Tiên Tổ cùng về hâm hưởng.
Kính cáo; Liệt vị Tôn thần: Táo Quân, Thổ Công, Thánh sư, Tiên sư, Ngũ tự Gia thần cùng chứng giám và phù hộ cho toàn gia được mọi sự yên lành tốt đẹp.
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nhiều gia đình thường chủ quan trong vấn đề cúng cơm, họ chuẩn bị một sách sơ sài, tùy tiện và không đúng cách, tạo nên sự ảnh hưởng đáng kể đối với linh hồn người đã qua đời. Điều này không chỉ gây khó khăn trong quá trình siêu thoát mà còn tạo ra căng thẳng trong mối quan hệ gia đình.
Để tổ chức buổi cúng thất một cách đúng đắn, chúng ta không cần phải phức tạp, nhưng vẫn cần giữ cho mọi thứ sạch sẽ và thức ăn không thiếu sót. Các điều cần chú ý bao gồm:
Trên đây là một số thông tin về buổi cúng thất và cúng tuần đầu cho người mới mất, mà chúng tôi mong muốn chia sẻ với bạn đọc. Hy vọng rằng những thông tin này sẽ mang lại giá trị và hữu ích cho bạn và gia đình trong việc thực hiện nghi thức cúng kiếng và duy trì tâm linh.
