Cặp đèn cầy bái quan, một vật dụng không thể thiếu trong lễ hội ma chay của mỗi gia đình, đằng sau đó là những câu chuyện thần thoại và truyền thống được kể đi kể lại. Tuy nhiên, việc xác thực những điều này vẫn là một điều bí ẩn. Niềm tin vào tín ngưỡng mới có thể giúp chúng ta cảm nhận sâu sắc hơn về những nghi lễ đặc biệt này. Cùng Phúc An Viên tìm hiểu sâu hơn qua bài viết dưới đây nhé.
Trong mỗi lễ tang, cặp đèn cầy bái quan không còn xa lạ khi chúng thường được đặt trước quan tài của người đã mất. Được biết đến còn dưới cái tên "nến", chúng thường được chọn màu đỏ, một màu sắc thể hiện sự tôn kính, linh thiêng và tưởng nhớ đối với người đã qua đời từ phía người thân. Điểm khác biệt so với các loại nến thông thường, đèn cầy thường có đầu nhọn và chiều dài tương đối.
Đèn cầy bái quan đã trở thành một phần không thể thiếu trong nghi thức tang lễ của người Việt. Khác với các loại nến dùng trong các dịp khác như nến thơm hay nến sinh nhật, đèn cầy bái quan thường được chọn màu đỏ và đi theo cặp, chỉ sử dụng một cặp duy nhất trong lễ cúng.
Đèn cầy bái quan người chết có vai trò quan trọng trong nghi thức tôn kính đối với người đã qua đời. Hai cây nến này mang ý nghĩa đặc biệt, biểu tượng cho hai vị sứ giả Hắc Vô Thường và Bạch Vô Thường, người dẫn dắt linh hồn người mất về U Minh Giới để xét xử tội lỗi.
Sau khi lễ bái quan kết thúc, người chủ lễ thường trao cặp đèn này cho chủ nhà để cất giữ, biểu thị sự LỘC (may mắn, phúc lợi) của người đã qua đời dành cho gia đình, một biểu hiện quý giá và quan trọng.
Theo truyền thống và niềm tin tín ngưỡng của mỗi gia đình, cặp đèn cầy bái quan người chết được cho là có những công dụng đặc biệt:
Tuy nhiên, cặp đèn cầy bái quan này được coi là vật phẩm mang lộc nên không được phép cho ai khác ngoài người trong gia đình. Điều quan trọng là để cặp đèn nguyên vẹn và không được phép bẻ, cắt thành từng phần nhỏ.
Để duy trì sự trang nghiêm và kính trọng trong giai đoạn tang sự, việc sử dụng nến bái quan là một phần quan trọng của lễ tang trong cả đạo Phật và đạo Công Giáo. Cần chuẩn bị mười hai cây nến bái quan, mỗi cây đại diện cho một trong mười hai loại âm gian, tượng trưng cho mười hai cô hồn, ngã quỷ khác nhau.
Trong quá trình lễ tang, người chủ lễ sẽ từ từ đặt một cây nến thắp lên và đặt nó ngang, đồng thời cầm hai cây nến bái quan đã được thắp sáng trong tay, để tiến hành lễ cúng. Hành động này nhằm tiễn đưa linh hồn người mất về nơi an nghỉ cuối cùng với sự trang trọng và tôn trọng tối đa.
Trong Phật giáo, việc cúng bái cũng được thực hiện theo một nghi thức cụ thể. Khi đến lúc cúng bái, người chủ lễ sẽ thắp nhang và đèn để tạo ánh sáng cho những người tham dự đứng xung quanh quan tài. Mọi người sẽ cúng bái theo truyền thống và, dĩ nhiên, không thể thiếu cặp đèn cầy bái quan.
Theo tín ngưỡng Phật giáo, khi quan tài được di chuyển, phần đầu của quan tài cần được đi trước. Những người thân trong gia đình sẽ bưng các vật dụng cúng bái như di ảnh, bát nhang... để đi phía trước quan tài. Còn những người thân và bạn bè khác thì sẽ đi phía sau quan tài. Nên lựa chọn thời điểm đẹp để thực hiện bái quan và động quan.
Theo đạo Phật, cúng bái là cách tôn vinh và kính trọng đối với người đã qua đời. Trong lễ cúng bái, người chủ lễ chuẩn bị đủ nến, nhang và đèn cầy. Mỗi người sẽ được trao một cây nến, và mọi người cùng thắp nến và thực hiện cúng bái để tôn vinh quan tài.
Trong lễ cúng bái, quan tài sẽ được khiêng và đi trước các thành viên trong gia đình. Những người thân và bạn bè sẽ đi phía sau quan tài. Giờ thắp nến bái quan là một phần quan trọng trong lễ cúng bái, thường được chọn kỹ để tránh xung đột với điều không tốt xảy ra.
Nến bái quan trong đạo Phật thường có màu đỏ, màu sắc này mang nhiều ý nghĩa tích cực và tạo ra không khí trang nghiêm khi tôn vinh quan tài. Nến bái quan trong đạo Phật cũng mang ý nghĩa biểu tượng về sức sống và năng lượng, cầu mong cho một cuộc sống trường tồn, sức khỏe tốt và may mắn phúc lộc.
Đèn cầy bái quan trong Công giáo được sử dụng tương tự như trong Phật giáo, tuy nhiên, không có quá nhiều nghi thức và truyền thống phức tạp như trong dân gian. Điều này ngụ ý rằng, bất kể là tôn giáo nào, việc sử dụng cặp đèn cầy bái quan vẫn được coi là quan trọng và cần được chuẩn bị một cách cẩn thận.
Trong lễ tang của người Công giáo, việc sử dụng đèn cầy bái quan nhằm xin phép cho linh hồn người đã qua đời, để đảm bảo rằng họ sẽ được an nghỉ một cách toàn vẹn. Tuy nhiên, so với Phật giáo, lễ tang trong Công giáo không áp dụng nhiều nghi lễ kèm theo.
Nến bái quan trong Công giáo thường có màu trắng, một biểu tượng cho sự thuần khiết và vẻ trang trọng, đồng thời tượng trưng cho sự gần gũi với Đức Chúa Trời. Màu trắng này cũng đại diện cho linh hồn của người đã qua đời được gần gũi với Chúa, mang lại cho chúng ta cảm giác thanh tịnh và sự trang nghiêm. Vì lẽ đó, việc sử dụng nến bái quan đòi hỏi nên chuẩn bị cẩn thận và lời cầu nguyện cho linh hồn người đã qua đời tới nơi an nghỉ cuối cùng một cách trọn vẹn.
Thắp nến bái quan là một hình thức cầu nguyện cho cuộc sống hạnh phúc, tự do khỏi nỗi sợ hãi và đau khổ. Chúng ta cầu nguyện cho bản thân và những người xung quanh được mạnh khỏe, hạnh phúc và thành công.
Thông qua bài viết trên, hy vọng mọi người đã có cái nhìn rõ ràng hơn về tầm quan trọng cũng như ý nghĩa sâu sắc của cặp đèn cầy bái quan trong nghi lễ tang lễ của người Việt. Các nghi thức và vật dụng tâm linh như đèn cầy bái quan không chỉ đơn thuần là phần của lễ cúng mà còn mang theo một giá trị tinh thần sâu sắc, thể hiện sự tôn trọng và kính trọng đối với người đã qua đời. Nét tín ngưỡng tâm linh này không chỉ là một phần của văn hóa truyền thống mà còn là sự thể hiện của sự hiếu kính và lòng thành kính đối với người đi trước, góp phần tạo nên sự đoàn kết và sâu sắc hơn trong cộng đồng người Việt.
